Bí xanh (hay còn gọi là cây bí đao), là một loại cây dây leo được trồng phổ biến ở nước ta. Bí đao có nhiều giống như giống bi đao chanh, giống bí xanh trái dài (còn gọi là bí sặt). Bí đao có tác dụng làm tiêu nước dư trong cơ thể, giảm béo, giảm cân, giữ eo thon…vậy còn chần chờ gì? Hãy cùng Hạt Giống Đà Lạt tìm hiểu về 11 công dụng tuyệt vời từ trái bí đao, bí xanh trái dài này trong bài viết sau đây nhé!
Bí xanh là loại rau củ có tinh mát, ăn rất ngon
Giới thiệu về bí đao
✔️ Nguồn gốc
Bí xanh hay bí đao, bí phấn hoặc bí trắng, là loài thực vật thuộc họ bầu bí dạng dây leo, trái ăn được, thường dùng nấu lên như một loại rau.
Nguồn gốc của bí đao là vùng Đông Nam Á nhưng nay phổ biến trồng khắp từ Nam Á sang Đông Á. Cây bí đao cần sức nóng mới mọc nhưng trái của nó thì chịu được nhiệt độ thấp, có thể để qua mùa đông mà không hư mặc dù dây bí đao chỉ mọc một năm, đến đông thì tàn. Lá bí đao xòe, hình bầu có lông giáp, bề ngang 10–20 cm. Hoa bí đao sắc vàng, mọc đơn.
Khi còn non, quả bí đao có màu xanh lục, bên ngoài có phủ lớp lông tơ. Qua thời gian, quả ngả màu nhạt dần, lốm đốm “sao” trắng và thêm lớp phấn như sáp. Quả bí đao già có thể dài đến 2 m, hình trụ, trong có nhiều hạt dáng đẹp. Bí đao thường trồng bằng giàn nhưng cũng có thể để bò trên mặt đất như dưa.
Nguồn gốc của bí đao là vùng Đông Nam Á nhưng nay phổ biến trồng khắp từ Nam Á sang Đông Á.
✔️ Thành phần dinh dưỡng
Trong thành phần của bí đao phần lớn là nước, không chứa lipid, với hàm lượng natri rất thấp. Cứ 100g bí đao có 0,4g protid, 2,4g glucid, 19 mg canxi, 12 mg photpho, 0,3 mg sắt và nhiều loại vitamin như Caroten, B1, B2, B3, C,…
Bên cạnh đó, bí đao chứa hàm lượng dầu thực vật cao, rất có lợi cho da và tóc. Hạt bí, vỏ bí, lá bí, dây bí, hoa bí đều có thể làm thuốc và là thức ăn hằng ngày rất tốt. Ngoài ra, bí đao còn có tác dụng trong phòng, chữa một số bệnh như: táo bón, giảm viêm tấy, chống ho, hen suyễn…
Trong trái bí đao chứa nhiều dưỡng chất quan trọng đối với sức khỏe
Cách trồng bí đao tại nhà
Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ trồng, đất trồng và hạt giống
✔️ Dụng cụ trồng
Bạn có thể tận dụng những dụng cụ có sẵn như khay, chậu hoặc thùng xốp hoặc mảnh đất trống.
✔️ Đất trồng
Cây bí đao có thể trồng trên nhiều loại đất, tuy nhiên phát triển tốt nhất trên đất dày, tơi xốp, đất trung tính, tốt nhất là đất cát pha, đất thịt nhẹ và có độ pH từ 6,5-7. Đất bạn có thể mua sẵn hoặc trộn đất với vỏ trấu, xơ dừa, phân bò, phân gà, phân chim, vịt ngan ngỗng, phân chuồng...
✔️ Hạt giống
Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại hạt giống bí đao như bí đao chanh, bí đao xanh… Bạn có thể tìm mua hạt giống tại đây : https://www.hatgiongdalat.com/hat-giong-bi-dao-chanh
Trên thị trường có nhiều loại hạt giống bí đao như bí đao chanh, bí đao xanh
Bước 2: Ngâm ủ, gieo hạt và cấy cây
✔️ Ngâm ủ
Hạt giống ngâm vào nước có nhiệt độ khoảng 54 độ C trong 2-3 giờ. Sau đó rửa sạch nhớt trên vỏ hạt, để ráo. Cho vào khăn vải ẩm bọc lại ủ hạt, nếu trời lạnh có thể để dưới bóng đèn vàng cho hạt mau mọc.
Hằng ngày thăm xem bọc vải có đủ ẩm không, nếu khô thì rưới nước vào nhưng tránh quá ẩm, hạt sẽ khó mọc. Khoảng 2 ngày, hạt bí đao sẽ lú rễ mầm thì đem gieo ngay, nếu để rễ dài đem gieo rễ sẽ bị gãy.
✔️ Gieo hạt
Sau khi hạt nứt nhanh thì tiến hành ươm hạt vào bầu, chậu hoặc thùng xốp. Phủ một lớp đất mỏng và tiến hành tưới nước bằng vòi phun nhẹ.
Hạt có thể gieo trực tiếp xuống đất, rồi phủ đất có trộn phân chuồng. Tuy nhiên, ngâm ủ hạt trước khi gieo thì tỷ lệ nảy mầm sẽ cao hơn.
✔️ Cấy cây con
Khi cây con ra được 1-2 lá thật thì tiến hành cấy cây con. Sau khi cấy che phủ chừng 5 ngày để cây con không bị cháy lá. Tưới nước thường xuyên cho cây
Bước 3: Chăm sóc
Tưới nước ngày 2 lần vào buổi sáng và chiều tối để cây phát triển tốt hơn.
Khi cây con ra được 3-4 lá thật thì tiến hành bón lót cho cây bằng phân bò, phân trùn quế, phân gà, phân dê hoặc phân hữu cơ. Cứ 15-20 ngày lại tiến hành bón đợt tiếp theo.
Ở thời kỳ cây con có 3-4 lá đến 7-8 lá thật thì vun xới cho cây.
Khi cây bắt đầu xuất hiện tua cuốn thì làm giàn cho bí leo. Giàn có thể làm bằng tre hoặc lưới.
Tỉa nhánh gốc và nhánh nhỏ, lá già, sâu bệnh giúp cây tập trung dinh dưỡng nuôi trái.
Bước 4: Thu hoạch
Sau khoảng 50-60 ngày sau khi gieo là có thể thu hoạch bí.
Bí non có thể thu ở giai đoạn 25-35 ngày tuổi (sau khi đậu).
Số lần thu hoạch tùy thuộc vào việc chăm sóc cây.
Tưới nước ngày 2 lần vào buổi sáng và chiều tối để cây phát triển tốt hơn.
11 công dụng tuyệt vời từ trái bí đao
✔️ Hạn chế nguy cơ thừa cân, béo phì
Một trong những lợi ích tuyệt vời nhất của bí đao chính là có thể giúp giảm cân, chống béo phì.
✔️ Nước ép bí đao giúp giảm cân
Trong bí đao chứa rất nhiều nước, ít năng lượng, mà lại hoàn toàn không chứa chút chất béo nào. Nhờ đó, khi ăn bí đao sẽ giúp bạn no lâu hơn mà lại không lo về lượng calo vừa nạp vào.
Hơn thế nữa, thịt của bí đao là những chất xơ dạng sợi, đây là loại chất xơ rất có lợi cho hệ tiêu hóa và đường ruột, chúng còn có khả năng làm giảm lượng mỡ thừa tích tụ bên trong cơ thể và ngăn những chất đường vào cơ thể chuyển hóa thành mỡ thừa, do vậy ăn bí đao thường xuyên sẽ giúp bạn có vóc dáng mảnh mai hơn đấy!
✔️ Giải độc gan và thanh nhiệt cơ thể
Bí đao có tính mát, ngọt dịu, do đó có công dụng giải độc, thanh nhiệt, tiêu đờm, lợi tiểu,...Gan là một bộ phận rất dễ nhiễm mỡ, nhiễm độc tố, khi gan bị yếu đi thì khả năng dự trữ khoáng chất cũng như vitamin bên trong cơ thể cũng từ đó suy giảm theo, vậy nên việc giải độc gan cần diễn ra đều đặn và phương pháp dùng trà bí đao để giảm độc tố trong gan xưa nay đã được nhiều người tin tưởng áp dụng.
Bí đao có tính mát, ngọt dịu, do đó có công dụng giải độc, thanh nhiệt, tiêu đờm, lợi tiểu,...Những người bị gan nhiễm mỡ, suy gan nên sử dụng trà bí đao thường xuyên để mang lại hiệu quả giải độc gan tốt nhất.
Bí đao có tính mát, ngọt dịu, do đó có công dụng giải độc, thanh nhiệt, tiêu đờm, lợi tiểu
✔️ Cải thiện thị lực
Bí đao tốt cho thị lực. Trái bí đao có chứa hàm lượng vitamin B2 rất cao, nhờ đó, ăn bí đao giúp làm giảm những nguy cơ về rối loạn mắt, hỗ trợ làm giảm stress oxy hóa ở võng mạc.Ngoài ra, bí đao còn giúp giảm nguy cơ về thoái hóa điểm vàng.
✔️ Tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể
Bí đao cung cấp đến 19% lượng vitamin C cần thiết cho cơ thể mỗi ngày. Nhờ đó, bí đao giúp cơ thể kích thích việc sản xuất bạch cầu, ngăn ngừa sự đột biến của các tế bào khỏe mạnh, làm ức chế tác động của các gốc tự do. Chính vì thế mà hệ miễn dịch của cơ thể được tốt hơn từng ngày.
✔️ Tốt cho tim mạch
Ngoài chứa vitamin B2 và C, lượng kali trong bí đao cũng rất nhiều, chính vì thế mà bí đao được gọi là "thực phẩm vàng" cho tim mạch. Ăn bí đao giúp làm giãn mạch hay giảm sự căng thẳng lên các mạch máu. Bên cạnh đó còn ngăn ngừa được nguy cơ về đột quỵ, đau thắt cơ tim...
✔️ Giúp phát triển chiều cao
Vitamin C đóng vai trò quan trọng cho xương, cơ bắp, các mô liên kết và mạch máu. Nhờ đó mà thúc đẩy sự phát triển xương trong cơ thể và chiều cao được cải thiện hơn.
Bí xanh giúp tăng cường hệ thống miễn dịch
✔️ Tốt cho não bộ
Sắt trong bí đao đóng vai trò thiết yếu trong việc cấu tạo nên hemoglobin, giúp vận chuyển oxy trong máu đến các mô. 20% lượng oxy trong máu được vận chuyển sẽ hỗ trợ thực hiện những chức năng của não bộ, và đặc biệt là việc tạo ra nhiều nơ-ron thần kinh mới.Từ đó, não bộ hoạt động một cách hiệu quả hơn và trí nhớ cũng cải thiện rõ rệt.
✔️ Tốt cho hệ tiêu hóa
Trong bí đao có chất xơ dạng sợi, vô cùng tốt cho đường ruột, giúp hệ tiêu khỏe mạnh và ngăn ngừa táo bón, đau dạ dày, chướng bụng,…
✔️ Tác dụng trong làm đẹp
Ngoài những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe thì bí đao còn được xem là 'thần dược' trong công cuộc làm đẹp da, trị mụn của chị em.
Cao bí đao - phương thuốc 'nhiệm màu' từ xưa đến nay đều được phái đẹp tin dùng, do có nhiều vitamin A, B, C, E, các hoạt chất chống lão hóa và vô vàn các khoáng chất cần thiết cho làn da, giúp mang lại làn da trắng khỏe, căng mịn,...cao bí đao còn cung cấp độ ẩm nhất định cho làn da, từ đó da ít bị đổ dầu và giúp ngừa mụn và sát khuẩn.
Bí đao lành tính nên chị em càng yên tâm hơn khi sử dụng vì chúng sẽ không gây kích ứng da mà lại còn phù hợp với mọi loại da, ai cũng đều có thể sử dụng.
✔️Tác dụng chữa bệnh
Tính mát, khả năng thanh nhiệt, giải độc của bí đao có lợi cho người mắc các chứng bệnh lý hô hấp có ho và khạc đờm do nhiệt, bệnh tiểu đường, phù do thận, bệnh gan, phù khi mang thai.
Táo bón, ho, hen suyễn, viêm tấy đều có thể sử dụng bí đao trong thực đơn hàng ngày để thuyên giảm triệu chứng. Hạt bí, vỏ bí, lá bí, dây bí và cả hoa bí đều có thể làm thuốc và thức ăn hàng ngày.
Lượng natri trong bí đao rất thấp nên là thực phẩm an toàn, lành tính cho người mắc chứng xơ cứng động mạch, tiểu đường, bệnh động mạch vành tim, viêm thận, phù thũng, cao huyết áp và béo phì
Bí đao có rất nhiều công dụng trong làm đẹp và chữa bệnh
Cách dùng bí đao
▶️ Thông thường, bí đao được người dân nấu lên sử dụng như là một loại rau trong bữa ăn hằng ngày.
▶️ Các món ăn được chế biến từ bí đao thường thấy như bí nấu tôm/tép, bí xanh hầm giò heo, bí xanh xào trứng, mứt bí đao, bí đao rim...
Canh bí nấu tôm ngọt mát
Lưu ý khi dùng bí đao
Mặc dù bí đao rất tốt cho cơ thể, tuy nhiên không phải cứ dùng nhiều nó là tốt. Dưới đây là một vài điểm cần chú ý khi bạn dùng bí đao:
▶️ Bí đao có tính xà phòng rất cao. Vì thế nếu bạn ăn sống bí đao hoặc uống nước bí đao sống được xay như sinh tố để mong làm đẹp thì không nên vì tính chất xà phòng của bí đao sống sẽ gây bệnh cho hệ thống tiêu hóa của bạn.
▶️ Những người bị bệnh về dạ dày hay tính hàn không nên dùng bí đao.
▶️ Phụ nữ mang thai không nên ăn nhiều bí đao. Đối với trẻ em và phụ nữ vừa mới sinh xong, hệ tiêu hóa còn yếu nên vào mùa đông, cần cân nhắc đối với bí đao vì có thể gây khó tiêu.
▶️ Không ăn bí đao cùng giấm (sẽ bị giấm triệt tiêu các chất dinh dưỡng) hoặc đậu đỏ (vì làm tăng lượng nước tiểu đột ngột gây mất nước).
Những người bị bệnh về dạ dày hay tính hàn không nên dùng bí đao.
Qua bài viết trên, Hatgiongdalat đã cung cấp cho bạn một số thông tin về lợi ích, công dụng và một số điều lưu ý khi sử dụng bí đao. Nếu có bất kỳ thắc bạn hãy liên hệ Hatgiongdalat nhé!
